10 phút đọc
Trong âm nhạc, quãng (Interval) chính là khoảng cách về cao độ giữa hai nốt nhạc.
Nếu bạn đi từ nốt C lên nốt D, bạn vừa đi qua quãng 2.
Nếu từ C lên E, đó là quãng 3.
Hãy tưởng tượng phím đàn piano như một con đường: quãng chính là số “bước chân” bạn đi từ nốt này sang nốt khác.
Đếm quãng rất đơn giản:
Bắt đầu từ nốt gốc (nốt xuất phát) tính là 1.
Đếm lên đến nốt đích.
Ví dụ:
C → E
C (1), D (2), E (3) → Quãng 3 trưởng.
A → F
A (1), B (2), C (3), D (4), E (5), F (6) → Quãng 6 thứ
Trong nhạc lý, không chỉ có số bậc (2, 3, 4…) mà còn có tính chất quãng: trưởng (major), thứ (minor), đúng (perfect), tăng (augmented), giảm (diminished).
Quãng đúng (Perfect): Quãng 1 (unison), 4, 5, 8 (octave) - Kí hiệu P.
Quãng trưởng (Major): Quãng 2, 3, 6, 7 khi ở dạng “lớn” - Kí hiệu M.
Quãng thứ (Minor): Khi quãng trưởng bị hạ xuống nửa cung - Kí hiệu m.
Quãng tăng (Augmented): Khi quãng trưởng/đúng được nâng lên nửa cung - Kí hiệu A.
Quãng giảm (Diminished): Khi quãng trưởng/đúng bị hạ xuống nửa cung - Kí hiệu d.
Ví dụ trên piano:
C → G = quãng 5 đúng.
C → E = quãng 3 trưởng.
C → Eb = quãng 3 thứ.
C → G# = quãng 5 tăng.
Bảng liệt kê số lượng cung/nửa cung trong các quãng cơ bản từ nốt Đô (C)
Quãng | Số lượng cung/nửa cung từ C | Tính chất |
|---|---|---|
C - C | 0 | Đúng 1 (P1) |
C - D | 1 | Trưởng 2 (M2) |
C - E | 2 | Trưởng 3 (M3) |
C - F | 2.5 | Đúng 4 (M4) |
C - G | 3.5 | Đúng 5 (P5) |
C - A | 4.5 | Trưởng 6 (M6) |
C - B | 5.5 | Trưởng 7 (M7) |
C - C' | 6 | Đúng 8 (P8) |
C - D♭ | 0.5 | Thứ 2 (m2) |
C - E♭ | 1.5 | Thứ 3 (m3) |
C - F# | 3 | Tăng 4 (A4) |
C - G♭ | 3 | Giảm 5 (d5) |
C - A♭ | 4 | Thứ 6 (m6) |
C - B♭ | 5 | Thứ 7 (m7) |
Melody (giai điệu): Một giai điệu được tạo thành từ chuỗi các quãng (liền bậc, nhảy xa…).
Harmony (hòa âm): Hợp âm bản chất là nhiều quãng chồng lên nhau (ví dụ C major chord = C–E (quãng 3), E–G (quãng 3)).
Ear training (luyện tai): Ghi nhớ âm thanh của các quãng giúp bạn nghe – hát – chơi chính xác hơn.
Quãng chính là “ngôn ngữ” đầu tiên để bạn cảm nhận sự gần xa, sáng tối, vui buồn trong âm nhạc.
Trên đàn piano:
Chơi lần lượt từ C lên các nốt D, E, F, G, A, B, C → ghi lại tên quãng.
Lặp lại với các nốt khác làm gốc (A, F, G…).
Luyện tai:
Nghe quãng 3 trưởng (C–E) → có cảm giác sáng, vui.
Nghe quãng 3 thứ (C–Eb) → cảm giác buồn, trầm.
So sánh để phân biệt.
Viết nhạc:
Tạo một câu nhạc ngắn chỉ bằng quãng 2 và quãng 3.
Sau đó thử thay bằng quãng 5 hoặc quãng 6 để cảm nhận sự khác biệt.
